GARAŽA forum

Kočni diskovi su komponente o kojoj najčešće ne razmišljamo kao o potencijalnom izvoru problema,no oni se ipak događaju. Počevši od vibracija i škripanja pri kočenju, preko smanjenjakočnih performansi, pa sve do najopasnijeg – loma diska za vreme kočenja.
Mehanizmi koji dovode do različitihvidova oštećenja su brojnii manje ili više složeni. U osnoviuglavnom leže razni mehanički i termičkiprocesi. No u ovom tekstu nećemodetaljno ulaziti u opis i analizu tih mehanizama,već ćemo prikazati neke konkretneprimere iz prakse uz kratak opisuzroka i posledica oštećenja.Osnovni vidovi oštećenja koje diskmože pretrpeti mogu se svrstati u sledećekategorije: promena geometrije diska,promena strukture materijala, različitividovi habanja, naprsline, lom. Zahvaljujućidanašnjim metodama obezbeđenjai kontrole kvaliteta, greške na diskovimanastale u proizvodnji su veoma retke,svega par desetih delova procenta. Najčešćiuzročnici oštećenja diskova stogapotiču od propusta u postupcima montaže,upotrebe i održavanja.Kao i kod gotovo svih vidova kvarova,značajno oštećenje diska retkokad nastaje odjednom, većse na početku pojavljujumanje ili više bezopasnemanifestacije koje nanjega ukazuju. Ako muse pažnja ne posvetina vreme, oštećenjeraste i, neretko,pokreće drugemehanizme koji uzrokujudodatna pogoršanja.Buka i vibracijeprilikom kočenja običnosu prvi jasan znak postojanjanekog problema. U zavisnosti od uzroka,tokom vremena može doći do razvojaoštećenja do nivoa na kom ono ozbiljnonarušava ili onemogućava funkciju kočnogsistema.Ispitivanje različitih slučajevaoštećenja diskova pokazujeda je većina njihmogla biti izbegnutada je procesu montažediska na voziloposvećena odgovarajućapažnja. Ovo seodnosi ne samo naodgovarajuća merenjaveć i na proste vizuelneanalize komponenata.Pažljiv vizuelni pregleddiskova i okolnih komponenataje, takođe, uvek dragocen izvorinformacija o njihovom stanju odnosnosveukupnom stanju kočnog sistema.Kako su vidovi oštećenja diska suvišebrojni da bi bili opisani u jednom tekstu,navešćemo samo nekoliko karakterističnihprimera.

OŠTEĆENJA USLED NEPRAVILNE MONTAŽE Nepravilno pritezanjeFormiranje naprslina na prirubnici u zoni kontak¬ta sa glavčinom ukazu¬je na to da u ovom slu¬čaju redosled pritezanja nije poštovan, pri čemu su uz to još primenje-ni i nedovoljni momenti pritezanja. Deformacija prirubnice prouzrokuje vibracije pri kočenju od samog početka upotre¬be. Disk treba zameniti.Preveliki momenti pritezanjaNeadekvatno veli¬ki momenti pritezanja zavrtanja za montažu diska doveli su do unu¬trašnjeg naprezanja u materijalu diska toliko velikog da se prirubni-ca odvojila tj. odlomila od kočne površine dis¬ka. Defekat se mani-festuje kroz izraženo "struganje" a posledica je drastična - nemoguć¬nost ostvarenja kočnog momenta na točku.Preteranopritezanjezavrtanja zapozicioniranjediskaFunkcija zavrtanja za pozicioniranje je u skla¬du sa nazivom - oni slu¬že samo da obezbede pravilan položaj diska. Preterivanje sa momen¬tima pritezanja kod njih ima za posedicu kriv¬ljenje prirubnice koje može dovesti i do loma. Javljaju se ozbiljne vibracije i bacanje.Nečistoće na glavčiniPrilikom montaže dis¬ka korozija i nečisto¬će nisu propisno odstra njene sa glavčine, što izaziva bacanje novog diska. Nakon većeg bro¬ja kočenja javljaju se vibracije koje se u toku vremena pojačavaju. Dolazi do neravnomer-nog habanja diska.OŠTEĆENJA USlLED UPOTREBE I POSLEDICE HABANJAOdsustvo uhodavanjaProces uhodavanja nije poštovan od strane korisnika. Defekatse vizuelno manifestuje kroz varijaciju boja i odsja¬ja površine diska. Ovo je rezultat pro-mene strukture materijala usled pre¬grevanja. Pojavljuju se lagane vibracije koje se s vremenom pojačavaju.Prekomerno habanjePrekomerno smanjenje debljine diska dovodi do pojave naprslina. koje su pre svega termičkog porekla. Trošenje materijala za posledicu ima otežano odvo¬đenje toplote. pa lakše može doći do pregrevanja. Lokalne mrlje nastale usled promene strukture materijala zbog lokalizovanog pregrevanja su upozorenje da sledi dalja pojava i širenje prslina. Ovo često predstavlja i znak da je disk intenzivno korišćen u ekstremnim uslovima (sportska vožnja). Ekstremna pro-mena geometrije ugrožava i pravilno funkcionisanje kočnih čeljusti. Početne posledice su buka i vibracije, sledi pogoršanje kočnih performansi. Formiranje prslina može izazvati lom.UTICAJ OSTALIH KOMPONENATA KOČNOG SISTEMANeravnomerno habanjekomponenataOvo oštećenje može se manifesto-vati na različite načine. Jedan od mehanizama koji može biti uzroč-nikjeste. na primer. blokiranje kli¬pa unutar čeljusti usled čega se kočne obloge ne odvajaju od dis¬ka. Posledica ove pojave je ekstre¬mno habanje obloga, kao i intenziv¬no habanje diska. Manifestuje se kroz vibracije, produžen hod pedale kočnice, ali i kroz pogoršanje koč-nih performansi, što se pre svega ogleda u produženju puta zaustav¬ljanja vozila.Postakljivanje kočne površineOvaj efekat izmene strukture mate¬rijala posledica je prisustva fine naslage frikcionog materijala na površini diska. Navedena pojava je uzrokovana pre svega neadekvat¬nom strukturom i osobinama mate¬rijala frikcionih obloga. Tada pri kočenju dolazi do efekta "polira-nja" površine. U kasnijoj fazi napre-dovanja oštećenja korozija može izazvati delimično odvajanje sloja materijala diska. Efekat dovodi do drastičnog pogoršanja kočnih per¬formansi.Delimično habanje kočnih površinaZnaci habanja prisutni su samo na spoljnom delu površine diska, što ukazuje na neravnomeran kontakt diska i obloge. Kao dodatni znak ove pojave tu je i prisustvo korozi¬je na unutrašnjem segmentu povr¬šine. Uzroci za ovo mogu biti loša montaža čeljusti, gubitak dela frik¬cionog materijala usled oštećenja, ili montaža neadekvatnih kočnih pločica. Performanse kočenja se pogoršavaju, zbog smanjenja povr¬šine kontakta dolazi do pregreva-nja što može dovesti do ubrzanog nastanka daljih vidova oštećenja.

Ajde da se fokusiramo na "Odsustvo uhodavanja". Problem nastaje zbog pregrevanja novog diska?

Ja bih ovo drugacije definisao, nekvalitetan poluproizvod. Ako je disk napravljen kako treba on je u procesu izrade morao da prodje i termicku obradu, takozvano kaljenje pa se ovakvi problemi ne bi javljali. Ovo je dosta cesta pojava kod nekvalitetnih diskova.

Imas ovde odlican clanak o diskovima, a pod DTV Cause No. 2: Improper bedding-in of new discs and pads.
je ono sto si pitao.

Laki021 napisao:Ajde da se fokusiramo na "Odsustvo uhodavanja". Problem nastaje zbog pregrevanja novog diska?

Ja bih ovo drugacije definisao, nekvalitetan poluproizvod. Ako je disk napravljen kako treba on je u procesu izrade morao da prodje i termicku obradu, takozvano kaljenje pa se ovakvi problemi ne bi javljali. Ovo je dosta cesta pojava kod nekvalitetnih diskova.

Isto ti je i kod kvalitetnih, stavi nove diskove, par puta se dobro iskoči i ako slučajno protrčiš kroz baru možeš da ih baciš

Mislim da je ovo sustina svega sta treba raditi posle montaze novih diskova i plocica.

Bedding-in procedure for new discs and pads


IMPORTANT: Brake function and performance will ALWAYS be reduced during the period between the fitting of new brake discs and/or pads and the completion of the manufacturers recommended bed-in procedure. CAUTION should be exercised during this period until the brakes are operating at full efficiency. If at all possible cycle 1 and 2 (below) should be conducted in a quiet area, away from traffic and other obstacles. Allow plenty of safe run-off space in case of the onset of severe “green fade”. The amount of “green fade” experienced will differ from one friction material to another.


Pre Bed-in Cycle:



Drive slowly for 1 week (at least 300km’s) after fitting new discs and pads. Use moderate brake applications during this time and try to avoid long brake applications from speeds in excess of 100 kph. Normal urban commuting, using your brakes from moderate speeds about once per kilometre is ideal. Long stretches of open road driving do not count, as the brakes are not being used. Increase following distances during this time making provision for “green fade” in an emergency stop. Never left foot brake or drag the brakes! None of the MTR temperature recording paints should have changed during this period.
At the end of the first week it should be clearly visible that the pad friction material has achieved maximum contact area with the disc surface. The ‘pad track area’ of the disc should have none of the silver disc coating left on it and should be an even light-grey colour.


Bed-in Cycle:



Drive slowly for a few kilometres, using the brakes gently to bring them up to a moderate operating temperature.
Perform 6 consecutive brake applications of increasing intensity from 100 km/h down to 30 km/h. If wheel lock-up (or ABS activation) is referred to as a 100% brake effort then you should be aiming to build up to a 60 - 70% brake effort for the last 2 applications. The applications should be performed consecutively, accelerating normally back up to 100 km/h after each application, before braking again.
If possible, do NOT come to a complete stop throughout the 6 brake applications described above. Doing so canl result in ‘pad etching’ during which friction material is unevenly deposited onto the brake disc causing DTV and brake judder. The will be visible as the outline of a brake pad on the disc surface. (To learn more about pad etching and DTV click here)
It is normal to experience a strong smell and even see a small amount of smoke rising from the brakes from the 4th application onwards. This is not a problem. Be prepared to experience “green fade” from the 4th application onwards.
Drive on, using the brake as little as possible, for a number of kilometres allowing the brakes to cool substantially in the air-stream before parking the vehicle and allowing the brakes to cool completely. This cooling cycle is important.
Gradually build up your driving style over the next 500 - 700 km's while keeping an eye on the MTR temperature measuring paints on the discs. If the red paint turns white, you are running your discs over 610 deg C and disc life will be reduced as a result.



NOTE: In some cases, particularly when using high-performance road or race pads, it may be necessary to repeat the above bedding-cycle once after long periods of very gentle brake use. Pads transfer material to the disc surface optimally when operating within their recommended temperature range. Operating the pads below this temperature range my lead to a scrubbing off of the friction material layer on the disc surface. Repeating the bedding cycle will re-establish the friction transfer layer and re-burnish the pads resulting in optimum performance.

Correct bedding-in of new brake discs and pads

@dragvorl, koristan tekst, hvala